Inhoud

Vlaanderen heeft in één jaar tijd bijna 14 miljoen ton steenpuin gerecycleerd - een nieuw record. Dat blijkt uit de meest recente cijfers van 2013, zo melden de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij OVAM en de Federatie van Producenten van Recycling Granulaten FPRG. Meer dan een vijfde van al het afval in Vlaanderen is bouw- en sloopafval. Hiervan wordt 95 procent gerecycleerd. Toch roept zowel OVAM als FPRG op om de inspanningen nog op te voeren. De groei van het aantal sloopvergunningen daalde echter vorig jaar, wat nefast is voor het aanbod van bouw- en slooppuin. Daarom wil de sector renovaties en andere bouwwerken stimuleren.

(BELGA) = In 2013 is in Vlaanderen een recordhoeveelheid van bijna 14 miljoen ton steenpuin gerecycleerd. Dat melden de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) en de Federatie van Producenten van Recycling Granulaten (FPRG) maandag tijdens een studiedag in Mechelen, waarop ze een kwarteeuw recyclage van bouw- en sloopafval in Vlaanderen vieren.

Meer dan een vijfde van al het afval in Vlaanderen is volgens OVAM bouw- en sloopafval. "Gelukkig is het een afvalstroom die we zeer goed recycleren: 95 procent van al het steenachtig afval wordt vandaag gerecycleerd en hergebruikt als granulaat in de wegenbouw of voor nieuwe bouwtoepassingen", klinkt het.

Toch roepen de FPRG en OVAM op om de inspanningen verder op te voeren en te komen tot volledig gesloten materiaalkringlopen. Ze willen niet enkel een hogere recyclagegraad voor steenachtig puin, maar ook voor niet-steenachtige fracties zoals gips, dakbitumen en cellenbeton.

De Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) wijst er maandag dan weer op dat de groei van het aantal sloopvergunningen vorig jaar vertraagde, hetgeen nefast is voor het aanbod van bouw- en slooppuin. De sector pleit daarom voor maatregelen om grondige renovaties, sloop en vervangende nieuwbouw te stimuleren en op die manier ook de recyclage te bevorderen.

“We zitten met grote hoeveelheden steenpuin waar we niet meer van af geraken", klaagt Werner Annaert van de federatie van afvalverwerkende bedrijven. "Wij zamelen alle containers in die op containerparken en werven staan, sorteren er het afval uit en maken er steenachtige granulaten van die gebruikt kunnen worden als funderingsmateriaal. Maar als je dat niet kwijt kan, kan je dat niet blijven stockeren omdat we beperkt zijn door onze milieuvergunning.”

"Daardoor kunnen bedrijven op een bepaald moment niets meer binnen nemen en moeten een aantal bedrijven stoppen met het recycleren van bouw- en sloopafval. En dan krijgen we een probleem."

'Tien jaar geleden kon ik vanuit mijn kantoor over ons bedrijfsterrein van 9 hectare uitkijken. Nu belemmeren de bergen gerecycleerd materiaal het uitzicht', zegt Sven De Meuter van ABR, het bedrijf dat jaarlijks 400.000 van de in totaal 20 miljoen ton Belgisch slooppuin verwerkt tot herbruikbare bouwmaterialen.

De Meuter en de Federatie van Belgische Milieubedrijven (FEBEM) trekken aan de alarmbel. De terreinen van bedrijven die beton van gesloopte gebouwen en asfalt van opgebroken wegen verwerken tot gerecycleerde bouwmaterialen liggen overvol slooppuin en gerecycleerd materiaal. Ze krijgen het niet meer kwijt en dreigen hun bedrijf stil te moeten leggen. De oorzaak zijn de moeilijke economische omstandigheden van de afgelopen jaren, waardoor de lokale overheden vooral bespaarden op wegenwerken.

De Vlaamse overheid geeft sinds 2011 zo'n 10 procent minder uit aan wegenwerken. Ook de steden en gemeenten knijpen steeds vaker een oogje dicht voor wegen vol putten. De afgelopen vier jaar halveerde het budget voor wegenwerken van de steden en gemeenten van 1 miljard naar 500 miljoen euro.

Terwijl de budgetten krimpen, groeien de bergen beton, baksteen en asfalt bij de recyclagebedrijven. De Meuter vreest dat de recente besparingsijver van de lokale overheden voor veel van zijn collega's de druppel zal zijn die de emmer doet overlopen. 'Nu al sturen sommige bedrijven mails uit waarin ze zeggen dat ze geen nieuw puin meer aannemen, omdat hun terrein er vol van ligt. Sommigen betalen afnemers om gerecycleerd materiaal van hen te gebruiken, zodat ze meer ademruimte krijgen. Zo'n stockliquidatie kun je even aan, maar op termijn moet je je bedrijf sluiten. De verkoop vermindert, maar de vaste kosten - zoals huur - blijven gelijk.'

Met zijn wagen rijdt De Meuter over het terrein. Voorbij een grote berg zwarte steentjes asfalt. 'Maximaal 2 centimeter dik. En daar heb je een berg met betonkorrels.' Met de metershoge berg kun je een behoorlijk aantal wegen aanleggen, klinkt het.

En dan mag ABR zich nog gelukkig prijzen, want het bevindt zich in een betere positie dan zijn concurrenten. ABR is een dochter van het afbraakbedrijf De Meuter. '85 procent van het afval dat we binnenkrijgen, komt van het moederbedrijf. En zowat de helft van ons gerecycleerd materiaal wordt afgenomen door De Meuter. Onze collega's moeten zelf op zoek naar slooppuin en een afzetmarkt.'

Daarvoor mikken ze vooral op de wegenbouw, want dat is de grootste afnemer, zegt De Meuter terwijl een dinosaurusachtige kraan grove blokken beton vermaalt tot kleinere stukken. Maar toch heeft de sector niet geprofiteerd van de grote inhaalbeweging die de Vlaamse overheid in de afgelopen jaren deed bij het herstel van haar snelwegen. 'Er is een tendens waarbij langere stukken weg onder handen worden genomen. Dan worden mobiele brekers gebruikt: het oude beton en asfalt wordt ter plaatse gerecycleerd. Daar hebben wij, vaste breekwerven, weinig aan.'

Export naar het buitenland is niet realistisch, zegt De Meuter: 'In Nederland gebruikt men een andere korrelgrootte. We zouden al onze zeefnetten moeten vervangen en een maand proefdraaien eer de nieuwe korrels een certificaat krijgen.'

Volgens De Meuter zit er geen beterschap aan te komen, want het besparingsbeleid zal nog een hele tijd aangehouden worden. 'De sector begrijpt dat ook wel. Maar het is jammer dat wij er de dupe van zijn.' Toch kan de overheid meer doen, vindt hij. 'Ze gebruikt veel gerecycleerd materiaal, maar de kwaliteitseisen zijn te streng.'

KORT

De Federatie van Belgische Milieubedrijven (FEBEM) klaagt dat bedrijven die bouwafval recycleren hun verwerkte materiaal onvoldoende kwijt raken, waardoor ze kampen met een tekort aan opslagplaats. De boosdoener is de overheid, die vanwege besparingen minder spendeert aan wegenwerken. 'Sommige bedrijven melden aan afbraakfirma's dat ze bij hen niet meer terechtkunnen', zegt directeur Werner Annaert. Volgens hem kan de situatie verbeteren als nog meer ingezet wordt op het gebruik van gerecycleerd materiaal. 'Want vaak zegt de overheid dat ze er maximaal op inzet, maar toch wordt nog vaak gloednieuw materiaal gebruikt.'